Tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam và yêu cầu an toàn lao động

Ánh sáng đóng vai trò then chốt trong việc bảo đảm an toàn và hiệu quả lao động tại mọi môi trường làm việc. Việc tuân thủ tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam không chỉ giúp người lao động quan sát chính xác, giảm mỏi mắt mà còn phòng ngừa tai nạn nghề nghiệp. Trong bài viết dưới đây, An Việt sẽ giúp bạn hiểu chi tiết các yêu cầu và hướng dẫn áp dụng tiêu chuẩn để duy trì môi trường làm việc an toàn, hiệu quả. Cùng theo dõi!

Tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam là gì?

Tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam là quy định kỹ thuật nhằm đảm bảo mức độ ánh sáng phù hợp, giúp người lao động thực hiện công việc hiệu quả và an toàn. Các tiêu chuẩn chính gồm QCVN 22:2016/BYT về chiếu sáng nơi làm việc và TCVN 7114-1:2008 (ISO 8995-1:2002) về chiếu sáng trong nhà, do Bộ Y tế và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.

Ánh sáng đủ tiêu chuẩn giúp tăng độ chính xác, giảm lỗi thao tác, ngăn ngừa mỏi mắt, đau đầu và các vấn đề thị giác lâu dài. Đồng thời, chiếu sáng tốt hạn chế tai nạn lao động do trượt ngã hoặc va chạm, đặc biệt tại nhà xưởng, kho bãi và khu vực nguy hiểm.

Tiêu chuẩn áp dụng cho cả ánh sáng tự nhiên và nhân tạo từ văn phòng, nhà xưởng, kho bãi đến hành lang và khu vực phụ trợ; trong các ngành nặng như luyện kim hay dệt may, mức độ chiếu sáng sẽ được quy định chi tiết hơn. Thực tế tại nhiều nhà máy, việc cải thiện ánh sáng theo tiêu chuẩn đã giảm khoảng 25% tai nạn liên quan đến tầm nhìn.

Yêu cầu an toàn lao động theo tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam

Để đảm bảo ánh sáng an toàn và hiệu quả, tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam quy định rõ các yêu cầu về mức độ, chất lượng, ổn định và sự phân bố ánh sáng trong không gian làm việc. Ánh sáng đạt chuẩn không chỉ giúp tăng năng suất mà còn giảm thiểu rủi ro tai nạn và các vấn đề về thị giác cho người lao động. Các yêu cầu bao gồm:

1. Mức độ chiếu sáng phù hợp công việc

Độ rọi (lux) là yếu tố quan trọng nhất để đánh giá mức độ ánh sáng tại nơi làm việc, và việc điều chỉnh ánh sáng cần dựa trên tính chất công việc nhằm bảo đảm hiệu quả và an toàn. Cụ thể:

• Công việc thao tác chi tiết, chính xác: Ví dụ hàn, lắp ráp, kiểm tra sản phẩm cần độ rọi từ 500 - 1000 lux.
• Công việc phổ thông, không yêu cầu chi tiết cao: Ví dụ vận hành máy, khu vực di chuyển, có thể từ 200 - 300 lux.

Ánh sáng quá thấp sẽ gây khó quan sát, trong khi ánh sáng quá mạnh hoặc không đều dễ dẫn đến mỏi mắt và chói lóa, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn và hiệu quả lao động.

2. Chất lượng và sự ổn định của ánh sáng

Chất lượng ánh sáng yêu cầu phân bố đồng đều, hạn chế vùng tối và bóng đổ, đồng thời tránh nhấp nháy để giảm mỏi mắt trong quá trình làm việc liên tục. Theo TCVN 7114-1:2008, độ đồng đều (uniformity) cần đạt từ 0,6 - 0,8, tức độ rọi giữa các điểm không chênh lệch quá 20 - 40%, và chỉ số hoàn màu (Ra) tối thiểu 80, đặc biệt Ra ≥90 cho các công việc kiểm tra màu sắc như dệt may hoặc in ấn.

Sự ổn định ánh sáng cũng rất quan trọng, yêu cầu duy trì cường độ ổn định trong toàn bộ ca làm việc, tránh nhấp nháy hay flicker (tần số >100Hz đối với đèn LED). Thực tế, việc sử dụng đèn LED chất lượng cao cùng driver ổn định giúp duy trì ánh sáng lâu dài, nâng cao hiệu quả lao động và giảm chi phí bảo trì.

3. Kiểm soát chói lóa và tương phản ánh sáng

Chói lóa là nguyên nhân chính gây mỏi mắt, giảm tập trung và ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn lao động. Để hạn chế, ánh sáng cần tránh chiếu trực tiếp vào mắt người lao động, đồng thời sử dụng bề mặt phản xạ thấp trên bàn, sàn và thiết bị máy móc nhằm giảm phản xạ không mong muốn.

Ngoài ra, việc điều chỉnh góc chiếu sáng và phân bố ánh sáng hợp lý giúp giảm tương phản quá mức giữa các khu vực sáng-tối, đảm bảo khả năng quan sát chính xác. Đối với các công việc yêu cầu màu sắc và chi tiết, cần chú ý kết hợp ánh sáng tự nhiên và nhân tạo, duy trì chỉ số hoàn màu (Ra) cao để nhận diện vật thể và màu sắc đúng, từ đó tăng hiệu quả công việc và bảo vệ sức khỏe thị giác người lao động.

4. Ánh sáng phù hợp với không gian và thời gian làm việc

Ánh sáng cần được bố trí hợp lý theo diện tích, kết cấu mặt bằng và chức năng từng khu vực, đảm bảo mọi vị trí làm việc đều đạt mức độ chiếu sáng tối thiểu. Việc phân bổ ánh sáng đồng đều giúp loại bỏ vùng tối, giảm chói lóa và nâng cao khả năng quan sát, từ đó cải thiện hiệu quả và an toàn lao động.

Đối với các môi trường làm việc theo ca kíp hoặc có thời gian làm việc ban ngày và ban đêm, cần kết hợp ánh sáng tự nhiên và nhân tạo một cách hợp lý. Ánh sáng nhân tạo nên được điều chỉnh theo mức độ ánh sáng tự nhiên, đồng thời sử dụng các loại đèn ổn định cường độ để tránh nhấp nháy hoặc thay đổi quá nhanh, đảm bảo thị giác người lao động luôn được bảo vệ trong suốt ca làm việc.

Áp dụng tiêu chuẩn chiếu sáng để đảm bảo an toàn lao động trong thực tế

Việc áp dụng tiêu chuẩn chiếu sáng không chỉ giúp đảm bảo điều kiện làm việc an toàn mà còn nâng cao hiệu quả lao động và giảm thiểu rủi ro tai nạn. Doanh nghiệp cần thực hiện theo từng khu vực, tính chất công việc và kết hợp giữa ánh sáng tự nhiên và nhân tạo để đạt mức độ chiếu sáng tiêu chuẩn.

Áp dụng tiêu chuẩn chiếu sáng theo từng khu vực làm việc

Tiêu chuẩn chiếu sáng cần được điều chỉnh phù hợp với chức năng của từng khu vực:

• Khu vực thao tác chính như bàn làm việc, phòng kiểm tra chất lượng cần độ rọi cao từ 500 lux, UGR <19 để bảo đảm quan sát chi tiết.
• Lối đi, hành lang và khu vực di chuyển nên đạt 100 - 150 lux nhằm giảm nguy cơ trượt ngã và va chạm.
• Khu vực nguy cơ tai nạn cao, ví dụ gần máy móc nặng trong ngành luyện kim, cần 200 - 300 lux với độ đồng đều ánh sáng cao.
• Kho bãi và nhà xưởng: Sử dụng đèn LED cao áp cho giá kệ và băng tải (150 lux), phân vùng nhà xưởng theo mục đích: sản xuất thô 200 lux, kiểm tra sản phẩm 500 lux. Thực tế, nhiều nhà máy đã tích hợp hệ thống cảm biến điều chỉnh ánh sáng tự động, giúp tiết kiệm 30% điện năng và duy trì tiêu chuẩn.

Nhận diện rủi ro khi chiếu sáng không đáp ứng yêu cầu an toàn

Khi ánh sáng không đạt chuẩn, người lao động dễ mỏi mắt, giảm tập trung, từ đó tăng nguy cơ tai nạn và sự cố nghề nghiệp. Thiếu sáng dưới 100 lux tại hành lang có thể làm tăng 15% rủi ro trượt ngã, trong khi dư sáng hoặc chói lóa gây nhức đầu, giảm năng suất 10 - 20% và ảnh hưởng lâu dài đến thị lực. Trong ngành cơ khí, ánh sáng kém còn dẫn đến lỗi gia công, gây thiệt hại kinh tế. Do đó, doanh nghiệp nên định kỳ đánh giá rủi ro bằng đo đạc trực tiếp hoặc phần mềm mô phỏng chiếu sáng để phát hiện vùng tối, chói hoặc nhấp nháy.

Trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc duy trì chiếu sáng đạt chuẩn

Doanh nghiệp chịu trách nhiệm kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh điều kiện chiếu sáng định kỳ, tối thiểu hàng năm theo Luật An toàn, vệ sinh lao động. Khi thay đổi công việc hoặc mặt bằng, cần cập nhật bố trí ánh sáng phù hợp, lập kế hoạch bảo trì hệ thống đèn và đào tạo nhân viên nhận biết rủi ro. Việc gắn kết tiêu chuẩn chiếu sáng với hệ thống quản lý an toàn ISO 45001 giúp nâng cao văn hóa an toàn và tuân thủ quy định pháp luật, tránh bị xử phạt từ 5 - 50 triệu đồng theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.

Áp dụng tiêu chuẩn chiếu sáng một cách bài bản không chỉ bảo vệ sức khỏe thị giác và an toàn của người lao động mà còn mang lại lợi ích kinh tế dài hạn, tiết kiệm năng lượng và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Lời kết

Mong rằng qua bài viết này, bạn đã nắm rõ các yêu cầu và lợi ích khi áp dụng tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc Việt Nam, từ việc bố trí ánh sáng hợp lý, đảm bảo chất lượng và ổn định, đến kiểm soát chói lóa, tương phản để nâng cao an toàn và hiệu quả lao động. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn này không chỉ bảo vệ sức khỏe thị giác mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm năng lượng và tối ưu chi phí sản xuất. 

Ngoài ra, nếu bạn có nhu cầu trang bị đồ bảo hộ cá nhân từ đồng phục bảo hộ, giày, găng tay, mũ bảo hộ, mặt nạ phòng độc,..., hãy liên hệ hotline 0968 745 799- 0975 605 788- 097 999 1328- 0979 716 676, đội ngũ nhân viên của An Việt sẽ tư vấn chi tiết và hỗ trợ bạn nhanh chóng!