Chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44: Các ngành nghề bắt buộc và yêu cầu

Trong hầu hết các lĩnh vực lao động, nguy cơ tai nạn luôn hiện hữu nếu người lao động thiếu kiến thức và kỹ năng bảo hộ. Chính vì vậy, chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44 được quy định bắt buộc nhằm chuẩn hóa hoạt động huấn luyện và tăng cường mức độ an toàn trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ những nhóm ngành phải có chứng chỉ cũng như các yêu cầu đi kèm. Bài viết dưới đây của An Việt sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy định này!

Tổng quan về chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44

Chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44 là văn bản chứng nhận người lao động đã hoàn thành khóa huấn luyện an toàn vệ sinh lao động theo tiêu chuẩn của Nhà nước. Chứng chỉ xác nhận người được cấp đã được trang bị kiến thức nền tảng về nhận diện nguy cơ, hiểu rõ nguyên tắc phòng ngừa rủi ro và nắm vững yêu cầu làm việc an toàn trong từng vị trí công việc; là điều kiện cần đối với nhiều nghề nghiệp nhằm nâng cao bảo vệ sức khỏe và đảm bảo doanh nghiệp vận hành đúng trách nhiệm pháp lý.

Cơ sở pháp lý của chứng chỉ được quy định trong Nghị định 44/2016/NĐ-CP, văn bản nêu rõ nội dung huấn luyện, tiêu chí đối tượng phải tham gia và quy trình cấp chứng chỉ. Các hướng dẫn bổ sung tại Thông tư 31/2018/TT-BLĐTBXH giúp thống nhất chương trình đào tạo và hỗ trợ cơ quan quản lý kiểm soát chất lượng, xử lý sai phạm trong quá trình tổ chức huấn luyện.

Mục đích chính của chứng chỉ là đảm bảo người lao động có khả năng làm việc an toàn, biết cách ứng phó khi gặp nguy hiểm và hạn chế tối đa rủi ro trong quá trình sản xuất. Đối với doanh nghiệp, việc trang bị chứng chỉ cho nhân sự không chỉ giúp giảm thiểu sự cố, bảo vệ nguồn lực và tài sản mà còn góp phần tạo dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, tuân thủ pháp luật và duy trì văn hóa an toàn bền vững.

Ngành nghề bắt buộc phải có chứng chỉ an toàn

Chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44 được yêu cầu đối với các ngành nghề có nguy cơ tai nạn cao, nơi người lao động thường xuyên tiếp xúc với máy móc, thiết bị nguy hiểm, hóa chất độc hại hoặc làm việc trên cao. Cụ thể:

1. Ngành xây dựng

Người lao động trong ngành xây dựng, đặc biệt là những ai làm việc trên công trình cao tầng, vận hành cẩu trục, giàn giáo hoặc sử dụng máy móc thi công nặng như máy xúc, máy đầm nền,..., bắt buộc phải có chứng chỉ an toàn lao động. Ngành nghề này tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng như ngã từ độ cao, trượt chân trên giàn giáo, va chạm với vật liệu xây dựng hoặc thiết bị cơ giới cũng như nguy cơ điện giật từ các đường dây điện tại công trình,...

Việc sở hữu chứng chỉ an toàn lao động nhằm chứng minh công nhân đã nắm vững các quy trình thao tác an toàn, sử dụng đúng thiết bị bảo hộ và giảm thiểu rủi ro tai nạn trong quá trình thi công.

2. Ngành cơ khí và công nghiệp

Trong ngành cơ khí và công nghiệp, người lao động vận hành máy tiện, máy phay, máy mài, máy cắt kim loại, máy hàn hoặc các thiết bị công nghiệp nặng khác phải đối mặt với nguy cơ cao từ va chạm máy móc, tiếp xúc với mạt kim loại, bụi công nghiệp hoặc tia lửa hàn,... Bên cạnh đó, các sự cố cháy nổ do hóa chất, dầu mỡ và tai nạn từ vật liệu, thiết bị nặng cũng rất dễ xảy ra nếu không được huấn luyện bài bản.

Tham gia huấn luyện và đáp ứng chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44 nhằm đảm bảo người lao động hiểu rõ quy trình vận hành chuẩn, thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân và biết cách ứng phó khi xảy ra tình huống bất ngờ, từ đó nâng cao hiệu quả và an toàn lao động.

3. Ngành điện và điện lực

Nhân viên làm việc trong ngành điện, đặc biệt là những người vận hành trạm biến áp, lưới điện trung hạ thế hoặc bảo trì các thiết bị điện áp cao, bắt buộc phải có chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44.

Ngành điện tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng, như điện giật từ dây dẫn hoặc thiết bị hỏng, cháy nổ do ngắn mạch và các tai nạn lao động có thể đe dọa tính mạng. Chứng chỉ an toàn lao động trang bị cho người lao động kiến thức và kỹ năng nhận diện nguy cơ, phòng ngừa tai nạn điện và xử lý sự cố hiệu quả. Đồng thời, việc tuân thủ huấn luyện an toàn giúp bảo vệ thiết bị, giảm thiểu thiệt hại và nâng cao hiệu quả vận hành trong toàn bộ hệ thống điện lực.

4. Ngành hóa chất và môi trường

Người lao động tiếp xúc với hóa chất độc hại, vận hành hệ thống xử lý nước thải, khí thải hoặc quản lý chất thải nguy hại cần được huấn luyện chuyên sâu và sở hữu chứng chỉ an toàn. Ngành nghề này tiềm ẩn nguy cơ bỏng hóa chất, hít phải khí độc, tiếp xúc da với các hóa chất nguy hiểm và ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính nếu không được trang bị kiến thức bảo hộ. Chứng chỉ an toàn giúp họ nhận diện các mối nguy, sử dụng trang thiết bị bảo hộ đúng cách và thực hiện các bước phòng ngừa, từ đó hạn chế tai nạn và bảo vệ sức khỏe.

5. Ngành nghề khác có rủi ro cao

Một số ngành nghề khác cũng thuộc diện bắt buộc phải có chứng chỉ an toàn, bao gồm vận hành xe tải, container, thiết bị nâng hạ trong logistics, khai thác mỏ, kho bãi và vận chuyển vật liệu nặng,... Những công việc này thường liên quan đến việc di chuyển, nâng hạ và vận hành thiết bị hoặc vật liệu nguy hiểm, dễ dẫn đến tai nạn nghiêm trọng nếu không tuân thủ đúng quy trình. Chứng chỉ an toàn trang bị cho người lao động kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc một cách an toàn, bảo vệ bản thân, hạn chế rủi ro tai nạn và đảm bảo hoạt động sản xuất hiệu quả.

Điều kiện sở hữu và lưu ý sử dụng chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44

Việc sở hữu chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44 không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là minh chứng cho năng lực đảm bảo an toàn trong lao động. Chứng chỉ này xác nhận người lao động đã được trang bị kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để nhận diện nguy cơ, phòng tránh tai nạn và làm việc theo đúng tiêu chuẩn an toàn. 

Điều kiện cấp chứng chỉ

Để được cấp chứng chỉ an toàn, người lao động cần đáp ứng một số điều kiện cơ bản theo quy định pháp luật. Trước hết, họ phải có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và sức khỏe phù hợp với công việc có nguy cơ cao; sau đó phải hoàn thành đầy đủ khóa huấn luyện về an toàn lao động bao gồm cả phần lý thuyết và thực hành. Quá trình này giúp người lao động nắm vững kiến thức về nhận diện nguy cơ, biện pháp phòng ngừa tai nạn và kỹ năng xử lý tình huống nguy hiểm một cách an toàn và hiệu quả.

Thời hạn và tái cấp chứng chỉ

Chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44 được cấp có hiệu lực trong vòng 5 năm kể từ ngày cấp. Khi chứng chỉ hết hạn, người lao động phải tham gia chương trình tái huấn luyện hoặc thi lại để được cấp lại chứng chỉ. Việc này đảm bảo rằng kỹ năng và kiến thức của người lao động luôn được cập nhật theo các quy định mới và phù hợp với thực tế môi trường làm việc, đồng thời duy trì tiêu chuẩn an toàn cao nhất trong doanh nghiệp.

Lưu ý khi sử dụng chứng chỉ

Người lao động cần chọn cơ sở đào tạo uy tín, được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cấp phép để đảm bảo chứng chỉ có giá trị pháp lý và chất lượng đào tạo đạt chuẩn. Trong quá trình làm việc, việc tuân thủ đầy đủ quy trình vận hành, sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) và thực hiện các tiêu chuẩn thao tác (SOP) là điều bắt buộc. Kết hợp chứng chỉ với thực hành an toàn nghiêm túc giúp giảm thiểu rủi ro, bảo vệ sức khỏe người lao động và nâng cao hiệu quả sản xuất.

Lời kết

Trên đây, An Việt vừa tổng hợp đầy đủ những thông tin quan trọng về chứng chỉ an toàn theo Nghị định 44, bao gồm các ngành nghề bắt buộc, điều kiện cấp, thời hạn và lưu ý khi sử dụng. Hy vọng bài viết sẽ giúp người lao động và doanh nghiệp hiểu rõ vai trò của chứng chỉ, từ đó nâng cao an toàn lao động, giảm thiểu rủi ro và tuân thủ đúng quy định pháp luật.