Các biện pháp thực tế đảm bảo an toàn lao động trên công trường

Công trường xây dựng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với sức khỏe người lao động và tài sản công trình. Việc tuân thủ quy định, sử dụng đầy đủ thiết bị bảo hộ và giám sát chặt chẽ giúp giảm thiểu nguy cơ, đảm bảo tiến độ và hiệu quả thi công. Để hiểu rõ các quy định cũng như biện pháp đảm bảo an toàn lao động trên công trường, mời bạn cùng An Việt theo dõi bài viết dưới đây!

Tầm quan trọng an toàn lao động trên công trường

An toàn lao động trên công trường không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của một dự án xây dựng. Việc thực hiện nghiêm túc các biện pháp an toàn lao động trên công trường nhằm:

1. Bảo vệ tính mạng người lao động

Công trường xây dựng thường xuất hiện các rủi ro như tai nạn rơi từ cao, điện giật, va chạm máy móc hay tiếp xúc với hóa chất, vật liệu nguy hiểm,... Theo Luật An toàn, vệ sinh lao động 84/2015/QH13, nhà thầu phải chịu trách nhiệm bảo vệ tính mạng và sức khỏe người lao động. Việc triển khai biện pháp an toàn đồng bộ, trang bị PPE đầy đủ và huấn luyện định kỳ giúp giảm thiểu tỷ lệ thương vong, bảo vệ công nhân khỏi các tai nạn nghiêm trọng.2. Giảm chi phí phát sinh

2. Giảm chi phí phát sinh

Tai nạn lao động không chỉ gây hậu quả về con người mà còn kéo theo các chi phí phát sinh: bồi thường, điều chỉnh tiến độ, sửa chữa thiết bị, công trình bị hư hỏng,... Khi công trình thực hiện đúng quy trình an toàn, nguy cơ này sẽ được hạn chế tối đa, đồng nghĩa với việc giảm các khoản chi phí không mong muốn, tăng hiệu quả đầu tư và tiết kiệm ngân sách cho doanh nghiệp.

3. Đảm bảo tiến độ thi công

Tai nạn lao động hoặc vi phạm an toàn có thể dẫn đến đình chỉ thi công theo quy định của pháp luật. Việc áp dụng các biện pháp thực tế và quản lý an toàn hiệu quả giúp công trình hoàn thành đúng tiến độ, tránh các sự cố gián đoạn và duy trì hiệu suất làm việc ổn định. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các dự án lớn, nơi việc chậm tiến độ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và uy tín nhà thầu.

Các biện pháp đảm bảo an toàn lao động trên công trường

Để giảm thiểu tai nạn và đảm bảo hiệu quả thi công, các nhà thầu và công nhân cần triển khai một loạt biện pháp thực tế. Một số biện pháp phổ biến như sau:

Lập kế hoạch và biện pháp an toàn trước khi thi công

Trước khi khởi công, việc lập kế hoạch an toàn là bước quan trọng để dự đoán và kiểm soát rủi ro từ đầu. Nhà thầu cần đánh giá chi tiết các yếu tố nguy hiểm theo từng hạng mục công việc, phân loại mức độ rủi ro và xác định biện pháp phòng ngừa phù hợp, ưu tiên các nguy cơ cao như rơi từ độ cao, điện giật hoặc va chạm máy móc,...

Tiếp theo, cần xây dựng phương án bảo vệ toàn diện cho công nhân, thiết bị và công trình. Phương án này bao gồm xác định khu vực nguy hiểm, hướng dẫn sử dụng trang thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE), bố trí sơ đồ thoát hiểm, thiết bị cứu hỏa và kế hoạch ứng phó khẩn cấp, được phê duyệt bởi kỹ sư an toàn lao động có chứng chỉ và cập nhật theo thực tế thi công.

Cuối cùng, phối hợp chặt chẽ giữa nhà thầu chính, nhà thầu phụ và nhà cung cấp thiết bị để thống nhất biện pháp và phân công trách nhiệm rõ ràng. Việc kiểm tra định kỳ, đảm bảo thiết bị đạt chuẩn TCVN và thực hiện đúng quy trình giúp giảm thiểu sai sót, va chạm và duy trì môi trường thi công an toàn, liên tục trên toàn công trường.

Trang bị thiết bị và phương tiện bảo hộ cá nhân (PPE)

Thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) là lớp bảo vệ trực tiếp, quan trọng nhất cho công nhân trên công trường. Theo Điều 21 Luật An toàn, vệ sinh lao động 2015, người sử dụng lao động phải cung cấp đầy đủ PPE phù hợp với từng công việc, bao gồm mũ, găng tay, giày, quần áo bảo hộ và kính bảo hộ,... PPE phải đạt tiêu chuẩn kỹ thuật như TCVN 6407:2016 cho mũ bảo hộ, giày chống trượt, găng tay chống cắt hay quần áo phản quang cho các khu vực thiếu sáng.

Ngoài việc trang bị đầy đủ, công tác kiểm định và bảo dưỡng thiết bị, máy móc cũng là yêu cầu bắt buộc. Máy móc như cần cẩu, máy xúc phải được kiểm định định kỳ theo Thông tư 05/2014/TT-BLĐTBXH và duy trì tem kiểm định còn hiệu lực. Bảo dưỡng hàng ngày, bao gồm kiểm tra phanh, dây cáp và dầu mỡ, giúp phát hiện hỏng hóc sớm, hạn chế tai nạn trong quá trình vận hành.

Việc sử dụng PPE đúng cách không chỉ giảm rủi ro chấn thương do rơi vật, va chạm hoặc tiếp xúc với hóa chất, bụi bẩn mà còn nâng cao hiệu quả lao động. Đồng thời, đây là biện pháp pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp giảm trách nhiệm nếu xảy ra tai nạn lao động cũng như tạo môi trường làm việc an toàn, nâng cao ý thức tự bảo vệ của người lao động trên công trường.

Huấn luyện và phổ biến quy định an toàn

Huấn luyện an toàn lao động định kỳ là yếu tố then chốt giúp công nhân nhận diện nguy cơ, sử dụng PPE đúng cách, tuân thủ nội quy và thực hiện các biện pháp xử lý tình huống khẩn cấp. Theo Điều 137 Bộ luật Lao động 2019, nhà thầu phải tổ chức huấn luyện ban đầu ít nhất 16 giờ cho người lao động mới và định kỳ 1-2 năm/lần, kết hợp tài liệu thực tế, video và hướng dẫn trực tiếp để nâng cao hiệu quả tiếp thu.

Đối với công việc nguy hiểm như vận hành cần cẩu, hàn điện hay thi công ở độ cao, công nhân phải có giấy chứng nhận huấn luyện hợp pháp theo Nghị định 44/2016. Công nhân chưa được huấn luyện hoặc chưa hướng dẫn tuyệt đối không được tham gia thi công; trong giai đoạn học việc, chỉ được làm việc dưới sự giám sát của người có kinh nghiệm ít nhất 2 năm. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này vừa bảo vệ sức khỏe, tính mạng người lao động, vừa giúp doanh nghiệp giảm rủi ro pháp lý.

Giám sát và kiểm tra an toàn công trường

Bộ phận quản lý an toàn chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động liên quan đến an toàn lao động trên công trường; kiểm tra việc sử dụng PPE, vận hành máy móc, giàn giáo và các thiết bị thi công, kết hợp giữa kiểm tra định kỳ và quan sát đột xuất để phát hiện nguy cơ. Các phát hiện được ghi nhận qua checklist, báo cáo tuần và hệ thống phản hồi của công nhân.

Khi nhận diện rủi ro, bộ phận này có quyền tạm dừng hoặc đình chỉ thi công cho đến khi các biện pháp khắc phục hoàn tất. Quy trình này không chỉ bảo vệ sức khỏe và tính mạng người lao động mà còn giảm thiểu khả năng tai nạn nghiêm trọng, đồng thời đảm bảo công trường vận hành theo đúng quy định pháp luật, cụ thể là Điều 149 Bộ luật Lao động 2019.

Biện pháp bổ sung nâng cao an toàn

Để nâng cao mức độ an toàn trên công trường, ngoài các biện pháp cơ bản, nhà thầu cần kết hợp đồng bộ các giải pháp kỹ thuật, công nghệ và văn hóa an toàn. Một số biện pháp bổ sung tiêu biểu bao gồm:

• Biển báo, rào chắn và khu vực nguy hiểm: Cài đặt biển báo theo TCVN 7956:2008, rào chắn cao ít nhất 1.1 m quanh hố đào, băng phản quang tại khu vực thiếu sáng. Việc này giúp công nhân nhận biết các điểm rủi ro cao và hạn chế tiếp cận.
• Kiểm soát môi trường làm việc: Định kỳ kiểm tra hệ thống điện, thoát nước, độ cao và vật liệu nguy hiểm. Ví dụ, dây điện phải tiếp địa đầy đủ, amiăng lưu trữ riêng với nhãn cảnh báo, thang đo laser kiểm tra độ cao. Mục tiêu là phát hiện sớm và xử lý kịp thời các nguy cơ tiềm ẩn.
• Công nghệ và phần mềm quản lý: Sử dụng drone, camera giám sát và phần mềm như BIM, Procore tích hợp module an toàn để theo dõi công việc và vi phạm PPE theo thời gian thực. Một số dự án tại Việt Nam đã áp dụng AI nhận diện PPE, giảm 50% sự cố.
• Văn hóa an toàn: Thúc đẩy trao đổi thông tin, phản ánh rủi ro và cải thiện liên tục. Thực hiện hợp toolbox talk hàng ngày, khuyến khích báo cáo rủi ro không bị phạt, thưởng cho sáng kiến cải thiện và xây dựng KPI an toàn đánh giá hiệu suất dựa trên số ngày không tai nạn.

Sự kết hợp giữa kỹ thuật, công nghệ và văn hóa tạo nên một môi trường làm việc chủ động, giảm rủi ro và nâng cao trách nhiệm của tất cả các bên, từ công nhân đến quản lý.

Lời kết

Mong rằng với những giải pháp thực tiễn trên, bạn đã có cái nhìn đầy đủ hơn để triển khai an toàn lao động trên công trường hiệu quả, đúng chuẩn và bền vững hơn. Một công trình an toàn không chỉ bảo vệ con người mà còn bảo vệ tiến độ và giá trị dự án. Ngoài ra, nếu bạn có nhu cầu đặt mua trang thiết bị bảo hộ cá nhân từ đồng phục bảo hộ, giày bảo hộ, kính, găng tay, ủng,… hãy liên hệ Bảo Hộ An Việt qua hotline0968 745 799 - 0975 605 788 - 097 999 1328 - 0979 716 676.

Xem thêm:

Kỹ sư an toàn lao động là ai? Vai trò và nhiệm vụ cốt lõi

Thời gian học chứng chỉ an toàn lao động và các lưu ý cần biết

Tiêu chuẩn bắt buộc trong huấn luyện an toàn cho công nhân theo luật lao động