Thiết bị bảo hộ cá nhân: Phân loại và vai trò trong an toàn lao động
13/09/2025 10:00:00Trong môi trường làm việc luôn tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm, việc trang bị thiết bị bảo hộ cá nhân không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là giải pháp bảo vệ sức khỏe và tính mạng người lao động. Để hiểu rõ về các thiết bị bảo hộ cá nhân cũng như vai trò của chúng trong việc đảm bảo an toàn lao động, mời bạn cùng An Việt tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây và có cách lựa chọn phù hợp cho công việc!
Thiết bị bảo hộ cá nhân và vai trò trong an toàn lao động
Thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) là những dụng cụ và trang phục chuyên dụng giúp bảo vệ người lao động khỏi các rủi ro trong quá trình làm việc. Từ mũ bảo hộ, kính chống bụi, găng tay, khẩu trang đến giày bảo hộ, quần áo bảo hộ,... tất cả đều được thiết kế để giảm thiểu các yếu tố cơ học, hóa chất, tiếng ồn hay nhiệt độ khắc nghiệt; là lớp phòng thủ trực tiếp, ngăn ngăn ngừa chấn thương và tai nạn đáng tiếc.

Không chỉ phòng tránh nguy cơ tức thì, việc sử dụng PPE còn giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người lao động. Những bệnh nghề nghiệp phổ biến như viêm phổi do bụi, suy giảm thính lực do tiếng ồn lớn hay các bệnh da liễu do tiếp xúc hóa chất có thể được hạn chế tối đa khi trang bị đúng thiết bị bảo hộ cá nhân. Điều này không chỉ giúp người lao động duy trì sức khỏe bền vững mà còn giảm gánh nặng chi phí y tế và nghỉ việc cho doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, việc trang bị PPE đúng quy chuẩn cũng là trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp theo các tiêu chuẩn an toàn lao động quốc gia và quốc tế. Việc tuân thủ quy định vừa giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý vừa góp phần xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp tạo môi trường làm việc an toàn và hiệu quả. Khi người lao động được bảo vệ đầy đủ, họ sẽ yên tâm và tập trung hơn vào công việc, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng lao động.
Phân loại các thiết bị bảo hộ cá nhân
Thiết bị bảo hộ cá nhân được phân loại theo bộ phận cơ thể cần bảo vệ, đảm bảo an toàn và thoải mái. Dưới đây là các loại thiết bị bảo hộ cá nhân phổ biến:
1. Bảo vệ đầu và mặt
Vùng đầu và mặt là nơi dễ bị tổn thương nhất khi xảy ra các va chạm, vật rơi hoặc tiếp xúc với hóa chất, bụi bẩn. Vì vậy, các thiết bị bảo hộ cá nhân cho khu vực này được xem là ưu tiên hàng đầu. Các trang bị phổ biến bao gồm:
- Mũ bảo hộ: Giúp phòng ngừa chấn thương do va đập hoặc vật rơi từ trên cao, đồng thời có loại tích hợp kính chắn và chụp tai để bảo vệ toàn diện.
- Kính bảo hộ: Che chắn mắt khỏi bụi, mạt kim loại, hóa chất bắn tung và tia UV. Một số loại kính bảo hộ lao động chuyên dụng hiện đại còn có khả năng chống lóa khi thực hiện công việc hàn.
- Mặt nạ bảo hộ: Bảo vệ toàn bộ khuôn mặt trước khói bụi, hóa chất hoặc tia lửa, thường dùng trong ngành hàn, sơn hay chế biến hóa chất,...

2. Bảo vệ hệ hô hấp
Hệ hô hấp dễ bị ảnh hưởng trực tiếp từ bụi, khí độc, vi khuẩn có trong không khí trong môi trường làm việc. Các thiết bị bảo hộ cá nhân thuộc nhóm này giúp người lao động duy trì hơi thở an toàn và ổn định khi làm việc:
- Khẩu trang bảo hộ: Ngăn ngừa bụi mịn, vi khuẩn và một số khí độc nhẹ. Thích hợp trong môi trường ô nhiễm vừa phải hoặc khi di chuyển ngoài trời.
- Mặt nạ phòng độc: Trang bị phin lọc chuyên dụng, có khả năng loại bỏ khí độc, hơi hóa chất hoặc khói cháy, giúp người dùng có thể hô hấp an toàn trong môi trường đặc biệt nguy hiểm trong một khoảng thời gian nhất định.

3. Bảo vệ thính giác
Tiếng ồn công nghiệp kéo dài có thể gây suy giảm hoặc mất thính lực cho người lao động, công nhân và những người xung quanh. Vì vậy, các thiết bị bảo hộ cá nhân thuộc nhóm này giúp duy trì sức khỏe thính giác trong môi trường làm việc nhiều tiếng ồn. Các trang bị bao gồm:
- Nút tai: Thiết kế nhỏ gọn, sử dụng trong môi trường có mức ồn vừa phải, dễ mang theo và tiện lợi.
- Chụp tai chống ồn: Dành cho môi trường có tiếng ồn mạnh như khai thác đá, cơ khí, luyện kim,..., giúp bảo vệ thính lực tối đa.

4. Bảo vệ tay
Đôi tay là bộ phận thường xuyên tiếp xúc với nhiều yếu tố nguy hiểm như máy móc, hóa chất hay vật liệu sắc nhọn. Chính vì thế, việc trang bị phương tiện bảo hộ cá nhân cho tay đóng vai trò quan trọng, giúp giảm thiểu rủi ro, hạn chế trầy xước, bỏng hoặc tai nạn trong quá trình làm việc hàng ngày.
Các loại găng tay bảo hộ được thiết kế phù hợp với từng môi trường lao động khác nhau. Găng tay sợi hoặc cao su thích hợp cho công việc thông thường, giúp tránh bụi bẩn, dầu mỡ và va chạm nhẹ. Trong khi đó, găng tay chuyên dụng như găng tay chống cắt, găng tay cách điện hay găng tay chống cháy chịu nhiệt,... được sử dụng trong các ngành đặc thù, đòi hỏi mức độ an toàn cao hơn.

5. Bảo vệ chân
Bàn chân thường xuyên chịu tải trọng và nguy cơ từ vật rơi, nền trơn hoặc hóa chất, thiết bị bảo hộ cá nhân dành cho chân giúp người lao động đảm bảo an toàn và vững chắc hơn khi di chuyển trong môi trường làm việc. Cụ thể:
- Giày bảo hộ: Các mẫu giày bảo hộ lao động thường có thiết kế mũi thép chống va đập, đế chống đâm xuyên và chống trơn trượt,..., đặc biệt cần thiết cho môi trường công trường, nhà xưởng, kho vận.
- Ủng bảo hộ: Sử dụng trong môi trường ẩm ướt, chứa hóa chất hoặc khu vực dễ bị ngập nước, giúp ngăn thấm và bảo vệ đối đa cho đôi chân.

6. Bảo vệ cơ thể
Quần áo bảo hộ không chỉ giúp tránh bụi bẩn và hóa chất mà còn tạo sự chuyên nghiệp trong môi trường doanh nghiệp. Mỗi ngành nghề sẽ có lựa chọn trang phục phù hợp.
- Quần áo bảo hộ phổ thông: Quần áo bảo hộ công nhân, quần áo bảo hộ kỹ sư, kỹ thuật,... được sử dụng rộng rãi trong nhà máy, công trường để bảo vệ cơ thể người lao động khỏi bụi bẩn, dầu mỡ, mảnh vỡ.
- Quần áo bảo hộ chuyên dụng: Bao gồm quần áo chống hóa chất, chống cháy, chống tĩnh điện, áo bảo hộ phản quang,... được thiết kế cho môi trường có nguy cơ đặc biệt.

7. Bảo vệ khi làm việc trên cao
Công việc trên cao luôn tiềm ẩn nguy cơ rơi ngã, có thể dẫn đến những tai nạn nghiêm trọng. Vì vậy, dây đai an toàn trở thành trang bị không thể thiếu, đặc biệt trong các lĩnh vực như xây dựng, điện lực hay viễn thông, giúp người lao động được cố định và hạn chế tối đa rủi ro.
Tùy theo tính chất công việc, có nhiều loại dây đai được lựa chọn. Dây toàn thân đảm bảo an toàn cao nhất nhờ cố định cả cơ thể, dây bán thân bảo vệ phần lưng và vai, tạo sự linh hoạt nhưng mức độ an toàn thấp hơn. Trong khi đó, dây đai hông chỉ giữ phần hông, phù hợp cho những việc vụ ở độ cao thấp.

Lưu ý lựa chọn thiết bị bảo hộ cá nhân phù hợp, an toàn
Khi lựa chọn thiết bị bảo hộ cá nhân, trước hết cần xác định rõ môi trường và đặc thù công việc. Mỗi ngành nghề có mức độ rủi ro khác nhau, vì vậy loại thiết bị bảo hộ sử dụng cũng sẽ khác nhau. Ví dụ, công nhân xây dựng cần giày mũi thép và mũ bảo hộ, trong khi kỹ sư điện lực lại ưu tiên găng tay cách điện và dây đai toàn thân.
Một yếu tố quan trọng khác là tiêu chuẩn chất lượng và nguồn gốc sản phẩm. Thiết bị đạt chứng nhận quốc tế hoặc trong nước như ISO, CE, ANSI, TCVN,... đảm bảo được kiểm định về độ bền, khả năng chống va đập, chống hóa chất hay cách điện. Doanh nghiệp và người lao động tuyệt đối không nên sử dụng sản phẩm trôi nổi bởi hiệu quả bảo vệ thường không được đảm bảo.
Ngoài tính năng an toàn, sự thoải mái và tuổi thọ của thiết bị cũng cần được cân nhắc. Thiết bị bảo hộ cần có thiết kế vừa vặn, thoáng khí và trọng lượng nhẹ sẽ giúp người lao động dễ dàng sử dụng trong thời gian dài mà không bị gò bó hay khó chịu trong quá trình thực hiện công việc. Đồng thời, nên ưu tiên sản phẩm có độ bền cao để tiết kiệm chi phí thay thế và không quên tiến hành bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ nhằm duy trì hiệu quả bảo vệ.

Lời kết
Có thể thấy rằng thiết bị bảo hộ cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ người lao động khỏi rủi ro nghề nghiệp, từ tai nạn bất ngờ cho đến các tác động lâu dài đến sức khỏe. Việc trang bị đúng loại PPE không chỉ giúp tuân thủ quy định an toàn mà còn góp phần tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp, an tâm và hiệu quả hơn. Mong rằng bài viết cung cấp thông tin hữu ích và hẹn gặp bạn trong những bài chia sẻ tiếp theo!
Ngoài ra, để lựa chọn được thiết bị bảo hộ cá nhân đạt chuẩn chất lượng, doanh nghiệp và người lao động nên ưu tiên hợp tác cùng các đơn vị phân phối uy tín. Bảo Hộ An Việt mang đến danh mục sản phẩm đa dạng, chính hãng, đáp ứng nhiều nhu cầu ngành nghề, kèm dịch vụ tư vấn tận tâm. Liên hệ hotline 0857 050 888- 0857 050 999- 0986 448 555- 0853 077 888 để được hỗ trợ nhanh chóng!