Cách sử dụng quả cầu chữa cháy và nguyên tắc vận hành an toàn
28/10/2025 10:00:00Trong khi nguy cơ cháy nổ ngày càng gia tăng tại nhà ở, nhà xưởng và các công trình dân dụng, việc trang bị thiết bị chữa cháy tự động trở nên vô cùng cần thiết. Trong đó, quả cầu chữa cháy được xem là giải pháp thông minh giúp dập lửa nhanh, an toàn và hiệu quả mà không cần thao tác trực tiếp đang nhận được sự quan tâm của đông đảo người dùng. Tuy nhiên, để phát huy tối đa khả năng bảo vệ, người dùng cần hiểu rõ cách sử dụng quả cầu chữa cháy và tuân thủ đúng nguyên tắc vận hành an toàn. Hãy cùng An Việt tìm hiểu chi tiết trong phần nội dung dưới đây!
Quả cầu chữa cháy là gì?
Quả cầu chữa cháy (hay bóng chữa cháy tự động) là thiết bị phòng cháy chữa cháy hiện đại có khả năng tự động kích hoạt khi gặp nhiệt độ cao để dập tắt ngọn lửa nhanh chóng. Thiết bị được thiết kế dưới dạng hình cầu, bên trong chứa bột chữa cháy khô (thường là bột ABC), giúp xử lý hiệu quả các đám cháy loại A, B và C như giấy, gỗ, dầu mỡ, khí gas,... Với ưu điểm nhỏ gọn, dễ lắp đặt và không cần thao tác trực tiếp, quả cầu chữa cháy ngày càng được sử dụng phổ biến trong gia đình, văn phòng, nhà xưởng và xe ô tô.

Về cấu tạo, quả cầu chữa cháy gồm ba phần chính: vỏ ngoài, thuốc bột chữa cháy bên trong và cơ chế kích hoạt tự động. Lớp vỏ được làm từ nhựa composite hoặc thép mỏng chịu nhiệt, đảm bảo an toàn khi phát nổ. Khi nhiệt độ môi trường đạt khoảng 70°C trở lên, cầu sẽ tự kích hoạt, phun bột chữa cháy ra xung quanh với bán kính từ 2 - 4m, giúp bao phủ và khống chế ngọn lửa trong thời gian ngắn mà không gây nguy hiểm cho con người.
Nhờ khả năng hoạt động tự động và hiệu quả, quả cầu chữa cháy được xem là giải pháp phòng cháy chữa cháy thông minh phù hợp cho cả khu vực dân dụng và công nghiệp. Tuy nhiên, để thiết bị phát huy tối đa công dụng, người dùng cần hiểu rõ cách sử dụng quả cầu chữa cháy đúng kỹ thuật và tuân thủ các nguyên tắc vận hành an toàn - yếu tố quyết định đến hiệu quả dập lửa trong thực tế. Theo dõi phần nội dung tiếp theo đây để nắm rõ!
Hướng dẫn chi tiết cách sử dụng quả cầu chữa cháy trong từng tình huống
Tùy theo vị trí lắp đặt và tình huống cháy, quả cầu chữa cháy có thể được sử dụng theo hai hình thức cơ bản bao gồm lắp đặt cố định hoặc sử dụng trực tiếp. Với mỗi cách sẽ có những ưu điểm và quy tắc riêng cần được tuân thủ để đạt hiệu quả sử dụng tối đa.
Hai cách sử dụng cơ bản phù hợp từng không gian
Việc lựa chọn phương thức sử dụng phù hợp giúp phát huy trọn vẹn khả năng tự động dập lửa của quả cầu, đồng thời hạn chế rủi ro trong quá trình thao tác. Dưới đây là hai cách sử dụng quả cầu chữa cháy phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay.
Cách 1: Lắp đặt cố định
Đây là phương án được ưa chuộng tại nhà ở, văn phòng, kho hàng hoặc khu vực có nguy cơ cháy cao. Quả cầu nên được treo ở độ cao từ 1.5 - 2.5m, tại các vị trí như trần, tường, gần ổ điện, tủ điện, phòng máy hoặc bếp nấu. Khi có sự cố xảy ra, quả cầu sẽ tự động kích hoạt khi nhiệt độ xung quanh đạt đủ nóng khoảng 70°C trở lên, thiết bị tự động phun bột chữa cháy ra ngoài và dập tắt ngọn lửa mà không cần thao tác thủ công. Cách dùng này đặc biệt hữu ích khi khu vực không có người túc trực.

Cách 2: Sử dụng trực tiếp khi phát hiện cháy
Trong các trường hợp phát sinh cháy nhỏ hoặc cháy mới bùng phát, người dùng có thể cầm quả cầu ném mạnh trực tiếp vào trung tâm ngọn lửa để kích hoạt nhanh quá trình dập cháy. Khi thao tác, cần giữ khoảng cách an toàn từ 1.5 - 2m để tránh áp lực từ vụ nổ nhẹ. Phương pháp sử dụng quả cầu chữa cháy này thích hợp cho nhà bếp, xe hơi, phòng điện hoặc không gian hẹp, giúp kiểm soát ngọn lửa kịp thời trước khi lan rộng.

Các bước sử dụng quả cầu chữa cháy an toàn và đạt hiệu quả cao nhất
Để quả cầu chữa cháy hoạt động đúng cách và mang lại hiệu quả tối đa, người dùng cần tuân thủ quy trình sử dụng tiêu chuẩn sau:
- Kiểm tra thiết bị trước khi lắp đặt: Đảm bảo quả cầu chữa cháy còn hạn sử dụng, vỏ ngoài nguyên vẹn và tem niêm phong chưa bị bong tróc.
- Đặt đúng vị trí khuyến nghị:Treo quả cầu ở nơi dễ quan sát, gần khu vực dễ cháy nhưng tránh ánh nắng trực tiếp hoặc nguồn nhiệt cao.
- Kích hoạt khi có cháy:Tùy tình huống cụ thể, người dùng có thể chọn ném trực tiếp hoặc để thiết bị tự động kích hoạt và dập cháy.
- Xử lý sau khi dập lửa:Dùng khăn ẩm hoặc máy hút bụi để vệ sinh lượng bột còn lại nhằm tránh trơn trượt cho những người xung quanh khi di chuyển và đồng thời bảo vệ thiết bị điện trong khu vực.
- Thay mới thiết bị:Sau khi đã kích hoạt, quả cầu chữa cháy cần được thay mới để đảm bảo khả năng bảo vệ của thiết bị cho những lần sau.

Nguyên tắc vận hành và bảo quản quả cầu chữa cháy đúng chuẩn an toàn PCCC
Thực hiện đúng quy trình vận hành và bảo quản không chỉ giúp quả cầu chữa cháy hoạt động ổn định mà còn mang lại nhiều giá trị thiết thực nhằm duy trì khả năng kích hoạt chính xác, kéo dài tuổi thọ sản phẩm và đặc biệt bảo vệ tính mạng và tài sản, đồng thời đáp ứng các quy định an toàn PCCC trong gia đình, doanh nghiệp và khu công nghiệp.
Nguyên tắc vận hành an toàn cần tuân thủ
Việc vận hành quả cầu chữa cháy đúng chuẩn giúp tránh nguy cơ hư hỏng và đảm bảo khả năng kích hoạt tự động khi có cháy. Một số nguyên tắc quan trọng cần ghi nhớ gồm:
- Không đặt gần nguồn nhiệt cao trên 50°C hoặc thiết bị điện công suất lớn: Nhiệt độ quá cao có thể làm biến dạng vỏ cầu, gây rò rỉ bột chữa cháy hoặc kích hoạt sớm ngoài ý muốn.
- Tuyệt đối không tháo rời, đập vỡ hoặc thử nghiệm bằng cách nung nóng, đốt lửa: Đây là hành vi nguy hiểm, có thể gây cháy nổ và làm mất tác dụng của thiết bị.
- Đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp: Môi trường ẩm hoặc nhiệt độ cao lâu ngày làm giảm chất lượng lớp vỏ và khả năng phun bột chữa cháy.
- Kiểm tra định kỳ 6 - 12 tháng/lần: Quan sát kỹ tình trạng bề mặt xem có nứt, rò rỉ hay hư hỏng không; nếu có dấu hiệu bất thường, cần thay thế ngay để đảm bảo an toàn.
Cách bảo quản và bố trí trong không gian hiệu quả
Việc bố trí và bảo quản quả cầu chữa cháy đúng cách giúp thiết bị luôn sẵn sàng hoạt động, đảm bảo hiệu quả dập lửa tối ưu khi xảy ra sự cố. Mỗi môi trường sử dụng cần có cách sắp xếp phù hợp để thuận tiện trong thao tác và đảm bảo an toàn cao nhất.
Đối với hộ gia đình, nên đặt quả cầu gần khu vực bếp, tủ điện, cầu dao tổng hoặc nơi dễ phát sinh nhiệt; trong khi ở nhà xưởng hay kho hàng cần bố trí quả cầu chữa cháy theo hàng lối, khoảng cách giữa các quả cầu từ 3 -5m, kết hợp cùng hệ thống báo cháy và bình chữa cháy để hình thành mạng lưới phòng cháy chữa cháy đồng bộ. Còn với xe ô tô, nên cố định quả cầu bằng giá đỡ chuyên dụng ở cốp hoặc gầm ghế, vừa tránh rung lắc vừa đảm bảo dễ tiếp cận khi cần.
Ngoài ra, cần ghi chú rõ ràng thời hạn sử dụng trên từng quả cầu để thuận tiện kiểm tra, thay thế định kỳ. Việc chủ động bảo quản đúng chuẩn không chỉ kéo dài tuổi thọ thiết bị mà còn đảm bảo thiết bị luôn ở trạng thái sẵn sàng, góp phần nâng cao hiệu quả phòng cháy chữa cháy tổng thể.

Lời kết
Một khi nắm rõ cách sử dụng quả cầu chữa cháy và các nguyên tắc vận hành an toàn, bạn đã sở hữu công cụ hữu hiệu để bảo vệ ngôi nhà và nơi làm việc của mình. An Việt hy vọng rằng mỗi người sẽ ý thức hơn trong việc chuẩn bị thiết bị PCCC, góp phần giảm thiểu rủi ro và bảo đảm an toàn cho cộng đồng!





