Hướng dẫn cách dập tắt đám cháy xăng dầu nhanh chóng, hiệu quả, an toàn

Cháy xăng dầu là loại hỏa hoạn dễ bùng phát và lan nhanh, tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng nếu xử lý sai cách. Do đó, trang bị kiến thức về cách dập tắt đám cháy xăng dầu là điều cần thiết để bảo vệ an toàn cho bản thân và tài sản. Bài viết sau sẽ cung cấp những phương pháp xử lý hiệu quả và an toàn, giúp bạn chủ động ứng phó khi tình huống bất ngờ xảy ra.

Nguyên nhân gây ra đám cháy xăng dầu

Hiểu rõ nguyên nhân gây ra đám cháy xăng dầu là bước đầu tiên để phòng ngừa và xử lý hiệu quả. Xăng dầu có đặc tính dễ cháy, chỉ cần một tia lửa nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Các nguyên nhân phổ biến gồm:

• Rò rỉ nhiên liệu hoặc bảo quản sai cách: Xăng dầu nếu được bảo quản trong thùng, can nhựa không đạt chuẩn hoặc bị thủng, hở nắp rất dễ rò rỉ. Khi hơi xăng phát tán trong không khí và gặp nguồn nhiệt, đám cháy có thể bùng phát ngay lập tức.
• Sử dụng thiết bị điện không an toàn: Các nguồn điện hở, chập mạch hoặc tia lửa từ công cụ điện tại nơi có xăng dầu tồn chứa đều là mối đe dọa nghiêm trọng. Xe máy, ô tô, máy phát điện,... nếu không được kiểm tra định kỳ cũng có thể trở thành nguồn gây cháy.
• Phóng tĩnh điện trong quá trình bơm, rót: Trong quá trình vận chuyển hoặc chiết rót xăng dầu, sự cọ xát giữa vật liệu hoặc thiếu tiếp địa có thể tạo ra tĩnh điện. Chỉ một tia lửa nhỏ sinh ra từ tĩnh điện cũng đủ để phát cháy khi có hơi xăng trong không khí.
• Bất cẩn trong sinh hoạt và lao động: Các hành vi như hút thuốc, sử dụng điện thoại, bật lửa gần nơi có xăng dầu thường xuyên là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cháy nổ. Ngoài ra, để trẻ nhỏ tiếp xúc với khu vực chứa nhiên liệu cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
• Sử dụng xăng dầu để đun nấu, đốt ở khu vực dễ cháy: Việc dùng xăng dầu làm chất đốt trong không gian kín hoặc gần các vật liệu dễ cháy (gỗ, giấy, vải,...) là hành động cực kỳ nguy hiểm. Khi không kiểm soát hoặc nguồn lửa, nguy cơ cháy lan là rất cao.

Cách dập tắt đám cháy xăng dầu an toàn, hiệu quả

Việc xử lý đám cháy xăng dầu đòi hỏi phản ứng nhanh, chính xác và có kiến thức về các phương pháp chữa cháy phù hợp với loại chất cháy đặc thù này. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản về cách dập tắt đám cháy xăng dầu để giúp bạn chủ động hơn trong việc kiểm soát tình hình:

1. Ngắt nguồn nhiên liệu và đảm bảo an toàn cá nhân

Việc đầu tiên cần thực hiện khi phát hiện cháy là ngắt ngay nguồn cấp xăng dầu nếu có thể, chẳng hạn như khóa van, tắt máy bơm hoặc cắt điện liên quan,... Tiếp theo, cần giữ khoảng cách an toàn để tránh hít phải khói độc hoặc bị bỏng do sức nóng. Người xử lý cũng nên quan sát nhanh quy mô đám cháy nhằm lựa chọn biện pháp phù hợp, tránh mạo hiểm với các đám cháy đã vượt tầm kiểm soát.

2. Sử dụng chất chữa cháy chuyên dụng

Để dập tắt hiệu quả đám cháy do xăng dầu, cần sử dụng đúng loại chất chữa cháy. Bình bột khô loại BC hoặc ABC là phương án phổ biến, hoạt động bằng cách phủ kín ngọn lửa, ngăn không cho oxy duy trì quá trình cháy. Loại bình này thích hợp với cả không gian kín và mở, dễ sử dụng, thường được trang bị tại nhà xưởng, cây xăng và phương tiện giao thông.

Đối với đám cháy lan trên bề mặt chất lỏng như xăng dầu thì bình chữa cháy dạng bọt Foam sẽ mang lại hiệu quả vượt trội nhất. Bọt foam tạo lớp màng bao phủ, vừa cách ly oxy vừa làm nguội bề mặt xăng dầu. Tuy nhiên, loại bình này thường thấy trong các hệ thống PCCC chuyên nghiệp hoặc tại kho bãi lớn, ít phổ biến trong hộ gia đình.

Ngoài ra, cát khô cũng là giải pháp thay thế hữu hiệu với những đám cháy nhỏ hoặc trong điều kiện thiếu thiết bị chuyên dụng. Việc rải cát phủ kín đám cháy giúp ngăn oxy tiếp xúc với nhiên liệu, hạn chế nguy cơ cháy lan. Đặc biệt, bạn cần lưu ý rằng tuyệt đối không được dùng nước, bởi xăng dầu nhẹ hơn nước, dễ nổi và loang rộng, khiến đám cháy bùng phát mạnh hơn và tiềm ẩn nguy cơ nổ.

3. Che phủ đám cháy để ngắt nguồn oxy

Đối với các đám cháy nhỏ phát sinh từ xăng dầu trong thùng chứa hoặc dụng cụ nấu nướng, phương pháp che phủ là giải pháp hiệu quả và an toàn trong các cách dập tắt đám cháy xăng dầu được áp dụng phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ áp dụng hiệu quả khi diện tích đám cháy nhỏ hơn vật phủ.

Có thể sử dụng chăn chữa cháy chuyên dụng đã được làm ẩm hoặc tấm kim loại không dẫn nhiệt để phủ kín ngọn lửa, ngăn không cho oxy duy trì quá trình cháy. Khi thao tác, cần thực hiện nhẹ nhàng, từ từ để tránh tạo luồng gió hoặc làm nhiên liệu bắn ra ngoài. Đặc biệt, người thực hiện cũng nên mang găng tay chịu nhiệt và giữ khoảng cách an toàn để hạn chế rủi ro trong quá trình dập lửa.

4. Sử dụng bóng chữa cháy tự động

Bóng chữa cháy tự động là thiết bị hiện đại, dễ sử dụng, đặc biệt hữu ích trong môi trường dân dụng. Khi bóng tiếp xúc với nhiệt độ cao từ đám cháy, nó sẽ tự động kích hoạt và giải phóng bột chữa cháy để dập tắt lửa. Người dùng có thể ném bóng trực tiếp vào đám cháy hoặc treo cố định tại các vị trí có nguy cơ cháy nổ. Thiết bị này rất phù hợp để trang bị cho gia đình, nhà kho nhỏ hoặc trên phương tiện giao thông cá nhân.

5. Phòng ngừa tái cháy sau khi dập tắt

Sau khi dập lửa, công việc chưa dừng lại mà còn cần phải kiểm tra kỹ khu vực vừa cháy để đảm bảo không còn tàn lửa hay nguồn nhiệt tiềm ẩn. Bạn có thể sử dụng tiếp cát hoặc bọt Foam để làm nguội hoàn toàn bề mặt. Đồng thời, nên mở cửa hoặc tạo luồng thông gió để đẩy hết khói và hơi xăng dầu tồn đọng ra khỏi không gian, tránh nguy cơ tích tụ dẫn đến cháy trở lại.

Cần làm gì khi đám cháy xăng dầu vượt tầm kiểm soát?

Khi xảy ra đám cháy xăng dầu với quy mô lớn và không thể khống chế bằng phương tiện tại chỗ, việc xử lý đúng cách ngay từ những phút đầu tiên có thể quyết định sự an toàn của nhiều người. Dưới đây là các bước ứng phó cần thiết:

Báo động và liên hệ lực lượng cứu hỏa

Việc đầu tiên cần làm là phát tín hiệu cảnh báo ngay lập tức để những người xung quanh biết và rời khỏi khu vực nguy hiểm. Hô hoán lớn, bật còi báo cháy,... đều có thể sử dụng tùy theo điều kiện hiện trường. Đồng thời, nhanh chóng gọi số 114 để thông báo vụ cháy, cung cấp thông tin cụ thể về địa điểm, vật liệu cháy và mức độ lan rộng. Đừng quên báo cho công an hoặc chính quyền địa phương gần nhất để họ có phương án hỗ trợ ban đầu.

Sơ tán an toàn và bảo vệ tài sản

Việc đảm bảo an toàn tính mạng cần được ưu tiên tuyệt đối, nếu có thể hãy hướng dẫn mọi người thoát hiểm theo lối ra an toàn, tránh chen lấn hoặc di chuyển ngược vào đám cháy. Nếu điều kiện cho phép và không gây nguy hiểm, có thể di chuyển các vật chứa xăng dầu ra khỏi khu vực lửa lan tới; tuyệt đối không quay lại lấy tài sản trong lúc cháy, tránh gia tăng rủi ro.

Hỗ trợ lực lượng cứu hỏa chuyên nghiệp

Khi lực lượng chuyên nghiệp đến nơi, cần nhanh chóng hỗ trợ cung cấp thông tin về vị trí cháy, nguồn nhiên liệu và khu vực có nguy cơ lan rộng. Không chắn lối vào hiện trường và tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của đội chữa cháy để đảm bảo hiệu quả xử lý. Trong nhiều tình huống, chỉ có lực lượng chuyên nghiệp mới biết rõ cách dập tắt đám cháy xăng dầu an toàn và hiệu quả.

Lời kết

Việc nắm vững cách dập tắt đám cháy xăng dầu không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần hạn chế thiệt hại về người và tài sản trong những tình huống khẩn cấp. Hy vọng những thông tin An Việt chia sẻ sẽ giúp bạn ứng phó hiệu quả khi sự cố xảy ra, giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản. Hẹn gặp lại bạn trong những bài chia sẻ kiến thức tiếp theo!